تێكۆشانی ساكینه‌ بۆ ئازادیی ژنانی کورد بوو

شه‌هید ساكینه‌ جانسز ناسراو به‌ سارا، له‌ 12 شوباتی 1958 له‌ زستانی ساردو سۆڵه‌ی بێ ئه‌ندازه‌دا له‌ گوندی ته‌ختی خه‌لیل سه‌ر به‌ شاری دێرسیم له‌ باكوری کوردستان چاوی به‌ ژیان هەڵهێنا. ساكینه‌ هه‌م كورد، هه‌م ژن و هه‌م عه‌له‌ویه‌. هه‌ڵگری سێ ناسنامه‌یه‌، بەڵام لە هەرسێ ناسنامەیدا لەژێر زەبری داگیرکاریدا دەیناڵاند بۆ ئەوەش دەبوو هەڵگری ناسانامەی …

خۆبوونی ژن لەناو هونەردا

هونەر بۆ ژنۆلۆژی گرنگە یەکێکە لە بوارەکانی ژنۆلۆژی و ئیشی لەسەر دەکات. ژنۆلۆژی پێیوایە هونەر کاریگەری تایبەتی هەیە لەسەر دروستکردنی گۆڕانکاری کۆمەڵایەتی و هۆشیاری و یەکسانی جێندەریی، ڕیالێتی و ڕاستی کۆمەڵایەتی. ئەمەش پێویستە لەناو هونەردا بەشێوەیەکی ئێستێتیکی مامەڵەی لەگەڵدا بکرێت. کاتێک هونەرمەند هۆشیار بوو بەرانبەر بە بوون و ئەرکی خۆی لەنێو کۆمەڵگەدا، ئەوا لەڕێگەی هونەرەوە …

سووڕی سوور

خەندە حەمید بیرمە لە تەمەنی هەرزەکاریدا زۆر زوو بەر نیشانەکانی باڵغبوون کەوتم، ترسم لەو گۆڕانکارییانە هەبوو کە بەسەر جەستەمدا دەهات. زۆر زوو سنگم بەرزبۆوە، کە وەک زۆرینەی کچان لەو تەمەنەدا بلوزی زۆر گەورەم لەبەردەکرد بۆ ئەوەی بتوانم بیشارمەوە، یاخود بلوزم دەدڕاند و زۆر بەتوندی سنگمم پێدەبەست، چونکە لە ڕاستیدا هیچ کەسێک نەبوو پێم بڵێ ئەمە …

بۆچی ژنۆلۆژی؟

نەجیبە قەرەداغی گۆڕانکارییەکانی جیهان لە سەرەتای سەدەی ١٩دا لە ڕووی پیشەسازی، تەکنیکی، سیاسی و ئابووری، ڕاستتر لە سەردەمی هەڵکشانی سەرمایەداریدا، زیاترین کاریگەری لەسەر لایەنی کۆمەڵایەتی دانا. مۆدێرنیتە لە سێ پێگەی سەرمایەداری، دەوڵەت-نەتەوە و پیشەسازیگەرایی (ئیندوستریالیزم)دا خۆی بەهێز کرد. لەم ڕێگەیەوە کێشە و قەیرانی گەورەی لە پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکاندا دروستکرد، هەر لە تێکچوونی پەیوەندییەکانی نێوان تاک و …

‎چەند پەیڤێك لەبارەی ژنۆلۆژی

هاوژین زیبا  ‎ ژنۆلۆژی زانستی ژن و هاوژیانی ئازادە، زانستێكە كنە و پشكنین بۆ ژیان و مێژووی ژن دەكات و لە هەموو ئەو زانیاریانە دەكۆڵێتەوە كە لەو بارەیەوە هەن و بە چاوێكی رەخنەییشەوە تەماشای ئەو پێناسانە دەكات كە لە دەرەوەی ژن بۆی دیاریكراوە. بە واتایەکی دیکە، ژنۆلۆژی سازییبوونی ناسنامەی ژنە. ژن، لە كۆمەڵگای كوردی و …

Zehra Doğan

زەهرا دۆغان: پێرفۆرمانسی شیوەنی خاک

پێرفۆرمانسی ”شیوەنی خاک” ی هونەرمەند زەهرا دۆغان لە ١٢ی ١ی ٢٠٢١ لە گەلەری ئێستا/ کارگەی جگەرەی سلێمانی نمایشکرا. کارە هونەرییەکە پێکهاتبوو لە ڤیدیۆ ئاڕت و پێرفۆرمانس، کە لەلایەن ناوەندنی لێکۆڵینەوەی ژنۆلۆژییەوە ڕێکخرا بوو. هونەری ئێمە لێرە دەبێت هونەرێکی چالاک و بەرخۆدێر بێت، بەدوای بابەتەکاندا بچێت، تاکو ڕوون و چارەسەریان نەکات نەوەستێت. شیوەنی خاک گۆڕستانێکی گەورە …

ڕوانگەی ژنۆلۆژی بۆ دیمۆگرافی

دیرۆك قاره‌مان دیمۆگرافی وشه‌یه‌كی گریکییە لە دوو بەش پێکهاتووە دیمۆس واتا خەڵک، گرافی واتا زانست، بەسەریەکەوە واتا زانستی خەڵک یان دانیشتوانناسی، به‌ڵام مرۆڤ ده‌توانێ بڵێ‌ دانیشتوانناسی زانستێکی زۆر كۆنی كۆمه‌ڵگەیه‌. مرۆڤ لە ٥٠٠٠ی پ.ز به‌گوێرەی پێویستی ژیانی خۆیان رێكخستووە. به‌تایبه‌ت له‌ چاخی بەردینی نوێ (نیولیتیک)دا بە‌پێشه‌نگایەتی خو‌داوه‌ند-دایك، دایكان به‌گوێرەی ئەو ئەزموونەی لە ژیانیانەوە به‌ده‌ستیان هێنابوو، …

کۆرسەکانی پەروەردەی ژنۆلۆژی

ناوەندی ژنۆلۆژی لە باشووری کوردستان لە چوارچێوەی کار و چالاکییەکانیدا، لە دەستپێکی ساڵی ٢٠٢١دا چەند کۆرسێکی پەروەردەیی بۆ ژنان کردەوە، ئەمەش هەنگاوێکی نوێی هەستکردنە بە بەرپرسیارێتی و بایەخدان بە هۆشیاریی ژنان و تێگەیشتن لە دۆخی ئێستای ژنان لە کوردستان. لەو کۆرسانەدا ”ناوەندی ژنۆلۆژیی” بوەتە جێگەی ژیان و ئاشنابوون بە زانستێک، کە دووبارە ناسنامەی سەربەخۆیی ژن …

ناساندنی کتێبی ”سەدەی بیست و یەک سەدەی ژنە”

ئەم کتێبە پرۆژەیەکی کۆیەکی (کۆلێکتیڤی) ئەکادیمیای ژنۆلۆژییە، پێکهاتووە لە کۆمەڵێک وتاری گرنگ کە بە زمانی جیاواز لە لایەن کۆمەڵێک نووسەری کورد و بیانی تایبەت بۆ ژنۆلۆژی نووسراوە، هەروەها چەند وەرگێڕێکی جیاواز وەرگێڕانیان بۆ بابەتەکان کردووە. ئەم کتێبە لە ئێستادا بە زمانەکانی ئینگلیزی و تورکی و کوردی بەردەستە. پێکهاتووە لە چواردە وتار، بە گشتی هەریەکێکیان لە …